'Apelacja' to jedno z kluczowych słów przy opisywaniu świata win. Funkcjonuje od niespełna stulecia, ale bez niego trudno byłoby sobie wyobrazić funkcjonowanie tej branży, ba, być może gdyby nie przepisy apelacyjne, rynek wina przypominałby obecny rynek soków owocowych.

Powód wprowadzenia przepisów apelacyjnych był dość banalny: konieczność ochrony przed tańszą konkurencją – skoro winogrona można uprawiać w wielu miejscach na świecie, zaś wiedza enologiczna jest dostępna wielu specjalistom, trzeba było wprowadzić rozwiązania, które zagwarantowałyby powiązanie określonego wina z miejscem jego wytwarzania. Druga przyczyna to ochrona przed zaniżaniem jakości produktu.

Te dwa czynniki stały się powodem stworzenia pierwszych apelacji kontrolowanego pochodzenia przed II wojną światową we Francji, Hiszpanii i Włoszech, choć przykłady takich rozwiązań były znane już wcześniej – choćby z Tokaju czy Chianti.

Przepisy apelacyjne regulują szereg kwestii związanych z uprawą winorośli i produkcją wina uznanych za rozstrzygające dla określenia, czy wino może nosić nazwę apelacji, czy nie. Z reguły są to: obszar upraw, sposób upraw (np. gęstość nasadzeń, sposób prowadzenia krzewów), dozwolone szczepy, metody zbiorów, proporcje odmian w kupażach, długość okresu starzenia, metody starzenia. Przepisy apelacyjne mogą być niezwykle drobiazgowe, zaś do kontroli ich przestrzegania powoływane są specjalne gremia. Niekiedy sprawia to, że część winiarzy nie decyduje się na spełnianie wymagań apelacyjnych, decydując się na wytwarzanie wina nie mającego prawa do nazwy apelacji. Z reguły oznacza to mniejszy prestiż i słabszą pozycję na rynku, ale rekompensuje to dużo większa swoboda w realizacji własnych pomysłów winiarskich, co w dłuższej perspektywie może być bardziej opłacalne (tak było m.in. z tzw. supertoskanami).